Muğam sənəti / Muğam və caz

Caz musiqisinin əsas qollarından olan Azərbaycan cazının bünövrəsi 30-cu illərin sonunda Niyazi və Tofiq Quliyevin yaratdığı “Dövlət Cazı” adı ilə tanınan Dövlət estrada Orkestri tərəfindən qoyulmuşdur. Orkestrin ilk konsert proqramına klassik cazla yanaşı Niyazinin və Tofiq Quliyevin pyesləri də daxil idi. Böyük Vətən Müharibəsi qurtarandan sonra “Dövlət cazı”nın rəhbəri Rauf Hacıyev olmuşdur.

1950-ci illərə qədər Azərbaycan caz ifaçılığında ən önəmli yerlərdən biri saksafonçu, cazmen Pərviz Rüstəmbəyovun ola rolu böyük olmuşdur.
Ötən əsrin 60-cı illərində Qara Qarayev, Niyazi, Tofiq Quliyev və Rauf Hacıyevin dəstəyi və rəhbərliyi ilə Azərbaycanda estrada və caz musiqisinin ikinci həyatı başlanır. Rafiq Babayevin rəhbərliyi altında “Qaya” kvarteti yaranır və nəhayət, Vaqif Mustafazadə dövrü başlanır. Dünyada lirik cazın banisi sayılan Vaqif Mustafazadə ilk dəfə Gürcüstanda -Tbilisi Dövlət Filarmoniyasında “Qafqaz” caz-triosunu, “Leyli” qadın kvartetini təşkil etmiş, “Sevil” vokal-instrumental ansamblına və “Muğam” instrumental ansamblına rəhbərlik etmişdir.

Vaqif Mustafazadə Azərbaycan musiqisinin, muğamın klassik Amerikan caz musiqisi ilə sintezini yaradaraq, haqlı olaraq, yeni caz fikrinin (devizinin) təsisçisi sayılır. Təsadüfi deyil ki, onu Azərbaycan Muğam Caz Hərəkatının memarı adlandırırlar. O, şərq muğamını qərb dinləyicisi üçün anlaşılan dildə - yəni caz dilində təqdim edərək, 60-cı illərin əvvəllərində musiqidə yeni axın - caz-muğam axınını yaradır.

Dövrünün bir çox görkəmli caz sənətkarlarının, o cümlədən, Con Koltreyn, Bill Evans, Con Maklaflin, Çik Koria və başqalarının istifadə etdikləri folk-caz (etno-caz), fyucn kimi cərəyanları və yuxarıda qeyd etdiyimiz inkişaf metodunu öz yaradıcılığı üçün çıxış nöqtəsinə çevirib, onları çox parlaq surətdə tətbiq edən Mustafazadə “muğam-caz” adlandırılan metod və üslub kateqoriyasını formalaşdırmışdır. Sənətkarın milli musiqi, xüsusilə muğam duyumu onun bütün yaradıcılığını idarə etmiş əsas amillərdən biri kimi həm caz yaradıcılığına təsir etmiş, həm də özünü ifadəetmə vasitəsinə çevrilmişdir. O, "Muğam" simfoniyasının (tamamlanmamış) müəllifidir.

Bu gün Vaqif Mustafazadə ənənələrini davam etdirən Azərbaycan cazının görkəmli nümayəndələrindən Salman Qəmbərov, Rain Sultanov, Əzizə Mustafazadə, Şahin Növrəsli və b.-nın adını çəkmək olar.

2009-cu ildən başlayaraq, mütəmadi olaraq Bakıda keçirilən “Bakı Caz Festival”ı ölkədə ildən –ilə cazın inkişafını təmin edir.
Hal-hazırda Bakıda fəaliyyət göstərən “Baku Jazz Center” Azərbaycanda cazın inkişafına öz töhfəsini verir.

 

Babayev Rafiq.  "Əlvida"
Loading the player...
Babayev Rafiq.  "Təfəkkür"
Loading the player...
Babayev Rafiq.  "Caz monoloji"
Loading the player...
Emil Əfrasiyab.  Fantaziya
Loading the player...
Emil Əfrasiyab. İki dünya
Loading the player...
Emil Əfrasiyab. "Qarabağ şikəstəsi" 
Loading the player...
Emil Əfrasiyab və Cavadov Mircavad. "Mən səni araram"
Loading the player...
Emil Əfrasiyab və  Cavadov Mircavad.  "Bana-bana gəl"
Loading the player...
Emil Əfrasiyab və Səmədov Əlixan.  "Gözəlim sənsən"
Loading the player...
Əfqan Rəsul.  "Heart Beat"
Loading the player...
Əfqan Rəsul.  "Qara qaşın vəsməsi" (xalq mahnısı)
Loading the player...
Əfqan Rəsul.  "Round midnight"
Loading the player...
Əfqan Rəsul.  "Gümüşü furqon" (R.Babayev)
Loading the player...
Əhmədov Tofiq (AUDİO)
İmprovisation
Loading the player...

İntermezzo
Loading the player...
Əmirov Cəmil.  "Freska"
Loading the player...
Əmirov Cəmil.  "Gecə keçdi" (F.Əmirov)
Loading the player...
Əmirov Cəmil.  "Karavan"
Loading the player...
Hacıyev Rauf (AUDİO)
Bahar gəldi
Loading the player...
Koyfman David (AUDİO)
March
Loading the player...

Pictures of the Caucasus
Loading the player...

The man I love
Loading the player...
Qəmbərov Salman. Solo
Loading the player...
Qəmbərov Salman. "Magic Circle". Bonn, Germany 2008
Loading the player...
Qəmbərov Salman. Azərbaycan caz ifaçılarının etno-caz konserti.
Loading the player...
Mustafazadə Əzizə.
Loading the player...
Mustafazadə Əzizə. "Mən Vaqifin qızıyam"
Loading the player...
Mustafazadə Əzizə. "Uzun bir incə yoldayam"
Loading the player...
Mustafazadə Əzizə. "Dans of  Fire"
Loading the player...
Mustafazadə Vaqif. "Getmə" 
Loading the player...
Mustafazadə Vaqif. Tiflis,1978 
Loading the player...
Rzayev Rovşən (AUDİO)
Karavan
Loading the player...
Sarabski İsfar. Caz festivalı 2014 
Loading the player...
Sarabski İsfar. V.Mustafazadəyə həsr
Loading the player...
"Sarı gəlin" sənədli film
Loading the player...

 






Yuxarı